آتشکده بهرام یزد یکی از آتشکده های بسیار معروف در کل دنیا شناخته شده است. این آتشکده را در بیست و دوم شهریور ماه، سال ۱۳۷۸ هجری شمسی با شماره ثبت ۲۴۳۱ در فهرست آثار ملی ایران قرار داده اند.
البته مشکلات زیادی در مسیر ثبت این مکان به عنوان یک اثر ملی وجود داشت و یکی از مهم ترین آن ها، مخالفت زرتشتیان با این موضوع بود. می دانید که آتشکده یکی از مکان های مقدس برای زرتشتیان می باشد که در آن مکان به عبادت در مقابل آتش و خواندن اوستا و گات ها می پردازند.
همان طور که می دانید و قبل تر نیز به آن اشاره شد، آتشکده برای زرتشتیان یک مکان بسیار مقدس می باشد. آن ها معتقد بودند که اگر این آتشکده در لیست مکان های تاریخی و دیدنی یزد واقع شود، افراد زیادی از جای جای دنیا اجازه ورود به آن را خواهند داشت.
این موضوع باعث می شود که نیایش کنندگان دیگر، آرامش خود را در انجام تکالیف دینی خود نداشته باشند و از امنیت و پاکیزگی فضا کمک شود. به همین دلیل تنها بخشی از این آتشکده برای عموم باز است و افراد می توانند به عنوان یکی از معروف ترین اماکن تاریخی و دیدنی یزد، از آن دیدن نمایند.
بیشتر بخوانید: معرفی ۵ تا از بهترین هتل های یزد
تاریخچه آتشکده بهرام یزد
آتشی که در آتشکده بهرام یزد نگهداری می شود و هنوز هم روشن است، حدود 1500 سال قدمت دارد. بررسی ها و تحقیقات حاکی از این است که این آتش ابتدا در یک آتشکده مهم دوران ساسانی یعنی آذرفرنبغ فارس نگهداری می شد؛ اما این آتش در قرن دهم میلادی، به دلیل حمله دشمنان به یزد، به آتشکده مرکزی شهر منتقل گردید.
طولی نکشید که این آتشکده نیز بر اثر حملات مختلف دشمنان، از بین رفت و زرتشتیان مجبور شدند تا بار دیگر، آتش مقدس خود را به مکان جدید انتقال دهند. آن ها این آتش را در یک غار که در کوه اِشکَفت یزدان (بین عقدا و پارسبانو) قرار داشت برای مدت ۳۰ سال روشن نگه داشتند و از آن نگهدار کردند و مانع از آسیب هر گونه خصم به آن شدند.
اما خوب بعد از این سی سال، آن ها باز هم مجبور شدند تا برای حفظ آتش مقدس خود، آن را در روستاهای اطراف شهر یزد، نگهداری کنند و این دوران برای آتش مقدس، حدود دو قرن و معادل دویست سال طول کشید.
تا اینکه در سال ۷۵۰ هجری قمری، در نزدیکی اردکان، روستایی به نام ترک آباد ساخته شد. این روستا محل زندگی زرتشتیان و موبدان نام گرفت و اکثر زرتشتیان یزد، به این روستا مهاجرت کردند.
طی این مهاجرت، آتش مقدس نیز به ترک آباد منتقل شده و برای مدت ۳۰۰ سال و معادل سه قرن، در این روستا، نگهداری می شد و قبله مقدس زرتشتیان ساکن این منطقه بود.
اما کم کم روستای جدید، از یکدیگر گسیخته شد و یکپارچکی ابتدایی زرتشتیان در آن دیده نمی شد و همین موضوع سبب شد تا آتش مقدس بار دیگر به شریف آباد منتقل شود و در نهایت در سال ۱۱۸۹ هجری قمری، آتش مقدس به مکان کنونی خود یعنی شهر یزد، بازگردانده شد و به صورت مخفیانه در محله دستوران یزد (کوی موبدان) در خانه کوچکی، از آن نگهداری می شد.
با روی کار آمدن رضا شاه به عنوان شاه ایران، این ماجرا رنگ و شکل دیگری به خود گرفت؛ چرا که اولین شاه پهلوی دستور داد تا آتشکده یزد را احداث کنند و به واسطه این دستور، دیگر زرتشتیان یزد، از یک مکان در شان و پاک برای به جا آوردن وظایف دینی خود برخوردار بودند.
حالا آتش مقدس را در یک ظرف بزرگ از جنس برنز نگهداری می کنند که این ظرف درون محفظه ای شیشه ای و مرتفع تر از سطح زمین در اتاقی بزرگ قرار گرفته است.
این آتش، دور از نور خورشید واقع شده و تقریباً هیچ نفس آدمی نباید با آن برخورد داشته باشد. چرا که زرتشتیان معتقدند که برخورد نفس ادمی با این آتش، از قداست آن می کاهد.
آداب و رسوم ورود به آتشکده بهرام یزد
همان طور که می دانید، این آتشکده یکی از اماکن مقدس شهر یزد تعریف می شود، بنابراین افراد برای ورود به آن باید در ابتدا پاکیزه باشند.
اگر یکی از انواع تور یزد را رزرو کنید می توانید این آداب و رسوم را از نزدیک تماشا کنید.
یکی از مهم ترین قوانین زرتشتیان برای ورود به این مکان مقدس این است که مردان زرتشتی باید کلاه سفید و زنان باید روسری سفید بر سر کنند و این کلاه و روسری را در ترکیب با لباسی روشن قرار دهند.
ورود به این مکان مقدس برای زرتشتیان باید بدون کفش باشد؛ چرا که آن ها در این مکان عادت خداوند خود را می کنند. همان طور که گفتیم، هیچ کس نباید به آتش مقدس نزدیک شود چرا که این قوم معتقدند که نفس آدمی، پاکی آتش را دچار نقص می کند.
بیشتر بخوانید: تور یزد نوروز ۱۴۰۱ + بهترین زمان رزرو تور
سایر بخش های آتشکده بهرام در یزد
1-آب انبار آتشکده یزد:
این آب انبار توسط فردی به نام جمشید امانت در این آتشکده احداث شده است. شما می توانید این آب انبار را در در طبقه زیرین تالار ورجاوند مشاهده نمایید.
2-تالار ورجاوند:
این تالار نیز به همراه آب انبار ذکر شده در پاراگراف قبلی، در سال ۱۳۱۸ هجری شمسی، توسط جمشید امانت، به یاد همسر خود در مجموعه آتشکده یزد بنا شده است. البته لازم است بدانید که نام این تالار از نام مهندس پرویز ورجاوند، مهندس بازسازی این ساختمان بر گرفته شده است.
چرا که این ساختمان در سال ۱۳۸۱ هجری شمسی به دلیل کهولت و تخریب، غیرقابل استفاده شد و دوباره توسط مهندس پرویز ورجاوند مورد بازسازی قرار گرفت.
او این کار را به یاد پدر و مادر خود، دکتر فریدون ورجاوند و دولت رستمی انجام داد و نهایتاً نام ورجاوند که نام خانوادگی شان بود را بر روی این تالار قرار داد. البته در حال حاضر، این تالار به مکانی نمایشگاهی برای دیدن، سنت ها و رسم و رسومات زرتشتیان و آشنایی با سبک زندگی و دینی آن ها تبدیل شده است.
در نهایت شما می توانید آتشکده بهرام و متعلقات آن را در آدرس: یزد، بلوار شهید منتظر قائم، خیابان آیت الله کاشانی، رو به روی جاده اکبر پیدا کنید.
این آتشکده زیبا را با رزرو تور یزد از نزدیک تماشا کنید. تیناسفر، انواع تورهای یزد را برگزار می کند. برای شرکت در تورها می توانید با این آژانس مسافرتی تماس بگیرید.