عمارت کلاه فرنگی در بندرعباس، یک شاهکار تاریخی و معماری است که نمادی از گذشته با شکوه این شهر است. با قدمتی که به دوران حکومت صفویان باز می‌گردد، این بنا در مجاورت اسکله قدیمی بندرعباس، بر بلوار طالقانی واقع شده است. این ساختمان از معماری اروپایی آن دوره الهام گرفته و به نام “کلاه فرنگی” شهرت یافته است.
در گذشته، عمارت کلاه فرنگی به‌عنوان گمرک و محل تجارتخانة داخلی و خارجی خدمت می‌کرد. ساختار آن شامل طبقه‌های مختلف بوده که هر کدام برای مقاصد مختلفی مورد استفاده قرار می‌گرفتند؛ از نگهداری کالا در طبقه همکف تا تشکیلات اداری و سکونت در طبقه‌های بالاتر.
البته باید اشاره داشته باشیم که با گذر زمان و تغییر در نیازها، این عمارت به‌تدریج تخلیه شده و برخی از بخش‌های آن تخریب شده‌اند. اما با وجود این وضعیت، اهمیت تاریخی و فرهنگی آن همچنان حاکی از زیبایی و ارزش این جاذبه باقی‌مانده است.
بیشتر بخوانید: معرفی معروف ترین بازارهای بندرعباس
تاریخچه عمارت کلاه فرنگی در بندرعباس
تاریخچه عمارت کلاه فرنگی در بندرعباس به دوران حکومت صفویان باز می‌گردد. در آن زمان، بندرعباس به‌عنوان یکی از بنادر مهم ایران و دروازه ایران با غرب شناخته می‌شد. باتوجه‌به اهمیت استراتژیک این بندر، در سال 1080 شمسی، هلندی‌ها شروع به ساخت عمارتی در حوالی خانه‌ای در این منطقه کردند. ساخت این عمارت چهار سال به طول انجامید و در سال 1084 به بهره‌برداری رسید.
پس از مدتی، در سال 1137 شمسی، هلندی‌ها بندرعباس را ترک کردند. سپس در سال 1284 شمسی، هنگامی که گمرک عباسی به صورت رسمی کار خود را آغاز کرد، طبقه همکف عمارت کلاه فرنگی به اختصاص این امر پرداخت. بقیه طبقات نیز همچنان به‌عنوان دارالحکومه به کار خود ادامه دادند. این عمارت به‌عنوان نمادی از قدرت و اهمیت اقتصادی و تجاری بندرعباس به‌ویژه در دوره‌های مختلف تاریخی باقی‌مانده است.
و در جریان این اتفاقات، در سال 1352 شمسی، محل حکومت به دلیل ادامه استفاده از طبقات مختلف عمارت، به نمادی از تاریخ و فرهنگ بندرعباس تبدیل شد. این عمارت به‌طور مداوم به‌عنوان یکی از نقاط تاریخی و فرهنگی جذاب در این منطقه شناخته می‌شود.
بیشتر بخوانید: هتل های بندرعباس برای اقامت و تعطیلات
معماری هنری عمارت کلاه فرنگی در بندرعباس
عمارت کلاه فرنگی در بندرعباس
عمارت کلاه فرنگی در بندرعباس، یک شاهکار تاریخی و معماری در بخش مرکزی این شهر قرار دارد. این بنا در گذشته به‌عنوان گمرک و محل تجارتخانة داخلی و خارجی خدمت می‌کرد. قدمت این بنا به دوران حکومت صفویان بازمی‌گردد و ساختار آن شامل طبقه همکف برای نگهداری کالا، طبقه دوم برای تشکیلات اداری و سکونت، و دو حیاط وسیع در شمال غرب با آب‌انبارهای متعدد است.
این عمارت به‌عنوان یک نمونه از معماری اروپایی دوره صفویان شناخته می‌شود و به‌عنوان “کلاه‌فرنگی” مشهور است. این نام‌گذاری به دلیل تأثیرات و الگوهای معماری اروپایی در طراحی و ساخت این بنا صورت‌گرفته است. با وجود آثار اروپایی، این عمارت هنوز هم به‌عنوان یک شاهکار معماری تاریخی در بندرعباس وارد تاریخ شهر شده است.
طبقه بندی این بنا با طبقات مختلف برای مقاصد مختلف، از نگهداری کالا تا تشکیلات اداری و سکونت، نشان از چندگانگی کاربری آن دارد. حضور دو حیاط وسیع در شمال غرب نیز به تنوع فضایی این عمارت افزوده و به‌وضوح نشان‌دهنده طراحی دقیق و محاسبه‌شده در این بنا است. این عمارت با حفظ ارث فرهنگی و تاریخی، همچنان به‌عنوان یک نماد از گذشتة با شکوه بندرعباس به چشم می‌آید.
-
معماری عمارت کلاه فرنگی چگونه بوده است؟
عمارت کلاه فرنگی در بندرعباس، با مساحتی برابر با 429 مترمربع و سه طبقه به ارتفاع حدود 9 متر، نمونه‌ای از معماری تاریخی با ارث فرهنگی غنی است. این ساختمان ستونی به تعداد 33 اتاق در سه ضلع خود، به طراحی منحصر به فردی دارد و در هر ضلع با یک مهتابی زیبا تزئین شده است.
باتوجه‌به روایات تاریخی، عمارت کلاه‌فرنگی در دوره ناصری از ویژگی‌های چندگانه برخوردار بوده است. این مکان به‌عنوان یک مجموعه گسترده شامل دیوان‌خانه، حرم‌خانه، صندوق‌خانه، غلام خانه، حمام، محبس خانه، اسطبل، فراش خانه، کارخانه و شربت خانه شناخته می‌شود. این اماکن نشان از چندگانگی کاربری عمارت در گذشته دارند و معماری آن به‌عنوان یک تلفیق هنری از اقسام مختلف امکانات در آن دوره، تاریخ و فرهنگ را به نمایش می‌گذارد.
بیشتر بخوانید: جاذبه گردشگری معبد هندوها در بندرعباس
آدرس دقیق عمارت کلاه فرنگی در بندرعباس
عمارت کلاه فرنگی در بندرعباس واقع در استان هرمزگان، در مجاورت اسکله قدیمی بندرعباس، بر روی بلوار طالقانی قرار دارد. این مکان از لحاظ مکانی قریب به اسکله قدیمی بندرعباس است که یکی از جاذبه‌های گردشگری این شهر می‌باشد.
متأسفانه، در سال 1370، ساختمان دیگری برای حوزه علمیه در نزدیکی این عمارت ساخته شد و به همین دلیل، عمارت کلاه‌فرنگی تخلیه شده و به صورت متروکه باقی مانده است. این متروکه به دلیل عدم نگهداری مناسب، برخی از قسمت‌های این عمارت تخریب شده است.
به دلیل وضعیت فعلی، امکان دیدار از این عمارت وجود ندارد. با این حال، با توجه به اهمیت تاریخی و فرهنگی آن، ممکن است تدابیری برای حفظ و بازسازی بخش‌های متروکه این عمارت در آینده انجام شود.
بیشتر بخوانید: رزرو انواع تورهای ایرانگردی همراه با تیناسفر
بهترین زمان سفر به بندرعباس
بهترین زمان برای سفر به بندرعباس و بازدید از عمارت کلاه‌فرنگی به فعالیت‌های گردشگری شما و شرایط آب و هوایی بستگی دارد. بندرعباس به‌طورکلی در فصول گرم سال، دمای بالایی دارد، بنابراین، اگر شما از آب‌وهوای گرم لذت می‌برید، بهار و تابستان می‌توانند زمان‌های مناسبی برای سفر باشند.
در فصل بهار، هوا دلپذیر است و گل‌ها در شهر، زیبایی خاصی را ارائه می دهند. همچنین، در تابستان، این شهر ساحلی فراوانی دارد و فعالیت‌های دریایی و خلیجی می‌توانند تجربة دلپذیری باشند. بااین‌حال، باید توجه داشت که دمای بسیار بالا ممکن است برخی افراد را تحت‌تأثیر قرار دهد.
در مقابل، در فصول پاییز و زمستان، دما کمتر است و شهر از لحاظ گردشگری، آرام‌تر می‌شود. این فصول ممکن است برای کسانی که از آب‌وهوای معتدل و دلپذیرتر لذت می‌برند یا فعالیت‌های دیدنی تاریخی و فرهنگی را ترجیح می‌دهند، زمان‌های مناسبی باشند.
از سوی دیگر و در جریان معرفی این لوکیشن فوق‌العاده، باید بدانید که با یک المان بی‌نظیر از تاریخ و تمدن ایران مواجه هستید؛ به‌طورکلی، برای سفر به بندر عباس و تماشای عمارت کلاه فرنگی، انتخاب زمان مناسب بستگی به ترجیحات شخصی و نیازهای فعالیت‌های گردشگری شما دارد.
سخن پایانی
عمارت کلاه فرنگی در بندرعباس، یک جواهر تاریخی با قدمتی که به دوران حکومت صفویان بازمی‌گردد، از نمونه‌های مهم معماری اروپایی در این منطقه است. واقع در مجاورت اسکله قدیمی بندرعباس بر بلوار طالقانی، این بنا در گذشته به‌عنوان گمرک و محل تجارتخانة داخلی و خارجی خدمت می‌کرد.
ساختار آن شامل طبقه همکف برای نگهداری کالا، طبقه دوم برای تشکیلات اداری و سکونت، و دو حیاط وسیع در شمال غرب با آب‌انبارهای متعدد است. با تأثیرات و الگوهای معماری اروپایی آن دوره، به‌عنوان “کلاه‌فرنگی” شناخته می‌شود.
متأسفانه، با گذشت زمان و تغییرات در استفاده از بنا، عمارت به‌تدریج تخلیه شده و برخی از بخش‌های آن تخریب شده است. همچنین، امکان دیدار از این جاذبه تاریخی به علت وضعیت متروکه‌اش وجود ندارد. بااین‌حال، اهمیت تاریخی و فرهنگی آن به‌عنوان یکی از نمادهای گردشگری بندرعباس همچنان باقی‌مانده و تدابیر برای حفظ و مرمت آن در آینده ممکن است مطرح شود.
